Trang chủ Từ điển thuật ngữ

Từ điển thuật ngữ

Tìm kiếm:
(clear)
  • Term
    Definition
  • Cự ly Half Ironman 70.3 dặm bao gồm 1.2 dặm/1.9km bơi, 56 dặm/90km đạp xe, 13.1 dặm/21.1km chạy bộ.
  • Cự ly Full Ironman 140.6 dặm bao gồm 2.4 dặm/3.8km bơi, 112 dặm/180km đạp xe, 26.2 dặm/42.2km chạy bộ.
  • Bài tập hoặc hoạt động ở cường độ thấp, nhẹ nhàng, ở nhịp tim Zone 1 và thường được thực hiện sau những bài tập nặng hoặc sau thi đấu với mục đích phục hồi cho cơ thể.
  • Thuật ngữ viết tắt của aerodynamic tức là khí động học. Trong triathlon đây là thuật ngữ dùng chủ yếu trong đạp xe nhằm nói lên sự tối ưu về khí động lực khi đạp, từ tư thế đạp xe (quan trọng nhất) cho tới mũ, bánh xe, thân xe,....
  • Thuật ngữ chỉ phần tay nghỉ được gắn vào ghi đông xe đạp chủ yếu dùng trong các cuộc đua 3 môn phối hợp (triathlon) và là phần không thể thiếu của các xe tri-bike hoặc time-trial bike (TT Bike) để VĐV có thể nằm và trườn người lên phía trước để có được tư thế tối ưu về khí động lực khi đạp,(...)
  • Aerobic (hô hấp hiếu khí) là quá trình sản sinh năng lượng khi có đầy đủ oxy. Trong thể thao đường trường, đặc biệt là chạy bộ, aerobic dùng để ám chỉ sức mạnh và sức bền, ngược lại với cường độ và tốc độ. Chạy ở vùng aerobic được hiểu là chạy nhẹ nhàng, thật chậm (easy runs).Ngược lại với(...)
  • Allout được hiểu là dốc toàn bộ sức lực trong bài tập hoặc một cuộc thi đấu nào đó. Thường thì thuật ngữ này sẽ dùng cho các quãng ngắn hoặc trong một thời gian ngắn, các bài tập intervals hoặc nước rút để về đích.
  • Anaerobic (hô hấp kỵ khí) là quá trình sản sinh năng lượng khi không có đủ oxy, khái niệm ngược lại với aerobic (hô hấp hiếu khí).Chủ yếu xảy ra khi bạn tập các bài tập nặng hoặc cardio có cường độ rất cao như HIIT, chạy interval, .... khi đó bạn không có đủ oxy cung cấp cho cơ thể để tạo(...)
  • Back to back là thuật ngữ chỉ các bài tập luyện liên tiếp trong 2 ngày hoặc cũng có thể ngay trong ngày.Mục đích của các bài tập back to back là để tăng cường mức độ quen với mệt mỏi của cơ bắp, và cũng là một cách để break một bài tập dài khi tập ultra-marathon (đòi hỏi việc recover lâu hơn).
  • Beats Below Max (BBM) chỉ số nhịp tim ở dưới Nhịp tim tối đa (MHR) của một người (thường dùng công thức là 220 - số tuổi). Ví dụ nói 30 BBM tức là tim ở mức 30 nhịp dưới nhịp tim tối đa. Thuật ngữ này chủ yếu được dùng trong các set tập bơi.
  • Bài tập Brick hay còn gọi là Đập gạch là thuật ngữ được dùng khi tập luyện 3 môn phối hợp (triathlon) chỉ những bài tập back to back cho 2 môn liên tiếp, và thường được chỉ cho việc thực hiện một bài chạy bộ ngắn (từ 10-20 phút) nối tiếp ngay sau bài đạp xe dài.Mục đích của việc tập brick(...)
  • Chủ yếu được dùng trong đạp xe, được hiểu là nhịp độ hay tần số guồng chân và tính bởi số vòng quay pedal trên phút (RPM - revolutions per minute). 90 RPM thường được nhiều HLV và VĐV coi là cadence trung bình lý tưởng.Trong chạy bộ, cadence dùng đơn vị là SPM (steps per minute) chỉ số(...)
  • Carbohydrate — hay còn gọi tắt là Carb - cung cấp cho cơ thể nguồn năng lượng cần để hoạt động. Chúng được tìm thấy trong hầu hết các nguồn thực phẩm từ thực vật, như là trái cây, rau, đậu và các loại hạt. Sữa và các sản phẩm từ sữa là thực phẩm duy nhất có nguồn gốc từ động vật mà có chứa(...)
  • Cardio (Cardiovascular) là bất kỳ bài tập thể dục nào làm tăng nhịp tim giúp hệ thống tim mạch khỏe mạnh, giúp cơ tim khoẻ hơn, giãn nở mao mạch, cung cấp nhiều oxy đến các tế bào trong cơ bắp cho phép các tế bào đốt cháy chất béo nhanh hơn trong quá trình tập luyện và cả khi không hoạt(...)
  • Catch hay còn gọi là tì nước là động tác kỹ thuật quan trọng hàng đầu trong bơi lội. Catch bắt đầu tại thời điểm tay của bạn vẫn đang vươn ra đằng trước, sau đó bắt đầu ôm nước và đẩy tay ra phía sau. Động tác catch là sự cảm nhận nước rất quan trọng và là sự khác biệt lớn nhất giữa một VĐV(...)
  • Chạy trail hay còn gọi là chạy bộ địa hình thường là chạy bộ ở những địa hình không bằng phẳng và ngoài thiên nhiên, rừng núi. Khác với chạy bộ đường bằng (road running), chạy trail đòi hỏi trang bị kỹ càng hơn từ giày cho tới trang thiết bị vì thường những cung đường chạy địa hình là những(...)
  • CSS (Critical Swimming Speed) là tốc độ bơi (pace tính trên 100m) đủ căng để phát triển ngưỡng aerobic (hiếu khí) của bạn nhưng không quá nặng để bạn phải mất nhiều ngày sau để hồi phục. Từ đó bạn sẽ cải thiện được thể lực khi bơi và vẫn có đủ năng lượng để chạy, đạp (hoặc tiếp tục bơi). CSS(...)
  • DNF là viết tắt của Did Not Finish là thuật ngữ chủ yếu dùng trong các cuộc thi đường trường như chạy bộ hay triathlon, dành cho những người không thể hoàn thành hết cự ly trong khoảng thời gian yêu cầu của cuộc thi (cut-off time).Theo thống kê của các giải marathon lớn trên thế giới, sẽ(...)
  • Trong đua xe đạp, domestique chỉ những samurai phục vụ cho đội trưởng hay đàn anh/người hùng (star) của đội mình. Thường Domestiques phải hy sinh thay phiên chạy dẫn đầu cho đội trưởng - đây là cách vừa bảo vệ vừa cho đàn anh dưỡng sức để cần cho lúc xuất chinh như đua tổng hợp (GC), Vọt hay(...)
  • Delayed Onset Muscle Soreness (DOMS) được dịch nôm là Trì hoãn khởi phát đau nhức cơ bắp, một triệu chứng gặp phải khi bạn tập luyện và thường xảy ra sau vài giờ hoặc vài ngày sau đó, đặc biệt là sau các bài tập nặng hoặc các động tác mới, tác động lên những nhóm cơ mới.DOMS có thể hiểu(...)
  • Drill thường là một bài tập nhỏ tập trung vào để cải thiện 1 kỹ thuật cụ thể, lặp đi lặp lại để sửa lỗi hoặc điều chỉnh form nhằm nâng cao sự hiệu quả, tăng cảm giác khi thi đấu.Các bài tập drill là rất quan trọng, đặc biệt là trong bơi lội, môn thể thao đòi hỏi nhiều kỹ thuật bên cạnh thể(...)
  • Một cách xếp đội hình đạp xe theo cấp bậc tạo ra 1 đường chéo để chắn gió ngang thay vì xếp trước sau như trong Peloton.
  • Là thuật ngữ dùng trong chạy bộ (thường là chạy trail), đạp xe hoặc leo núi, chỉ tổng số độ cao (m hoặc ft) so với mực nước biển mà VĐV đạt được trong cả chặng đường.Lưu ý rằng chỉ số này chỉ tính độ cao đi lên chứ không tính phần đi xuống.Ví dụ như trong biểu đồ trên, elevation(...)
  • FTP (Functional Threshold Power), thuật ngữ chủ yếu dùng trong môn đạp xe là một chỉ số quan trọng bậc nhất khi bạn tập đạp xe dựa trên lực đạp (power-based trainning). Đây là chỉ số đo bằng Watt thể hiện power (lực đạp) trung bình của bạn trong một buổi tập hết sức (allout) suốt 1 giờ đồng(...)
  • Half marathon là một sự kiện chạy đường trường dài 21,0975 km (13,1094 dặm Anh) - bằng một nửa khoảng cách của chạy marathon. Người ta tham gia vào chạy half marathon đều đặn từ năm 2003 một phần do thực tế rằng đây là một cự ly khó, nhưng không đòi hỏi mức luyện tập nhiều như chạy marathon.(...)
  • Một giải chạy việt dã lâu đời của Saigon, xuất phát với tên gọi Ho Chi Minh City Marathon, ra đời từ năm 1992 và sau đó trở lại lần đầu vào năm 2013 dưới tên gọi HCMC Run, được tổ chức và vận hành bởi Pulse Active, năm 2018 giải chạy chính thức đổi tên thành HCMC Marathon như tên gọi ban đầu.(...)
  • Interval là thuật ngữ chỉ loại hình tập luyện bao gồm một loạt những vận động cường độ cao, xen lẫn bởi những đoạn nghỉ ngắn tương đương. Bài tập cường độ cao thường sẽ là bằng hoặc gần tới ngưỡng kỵ khí (anaerobic), trong khi đoạn hồi phục bao gồm việc vận động ở cường độ thấp. Việc liên tục(...)
  • IRONMAN hay còn gọi là IRONMAN 140.6 là cuộc thi ba môn phối hợp (triathlon) nổi tiếng thế giới với gần 200 cuộc thi đã diễn ra ở khắp nơi trên thế giới. Sự kiện được tổ chức bởi tổ chức World Triathlon Corporation (WTC), bao gồm tổng cộng 140.6 dặm cho 3 môn trong đó có bơi 2,4 dặm (3,86km),(...)
  • Một trong những thuật ngữ được sử dụng rộng rãi nhất trong tập luyện bởi các HLV và VĐV trên toàn thế giới.Lactate Threshold (LT) được định nghĩa là ngưỡng vận động với cường độ cao mà lượng axit lactic sinh ra tương đương lượng mà cơ thể có thể đào thải, dẫn đến sự bùng nổ axit lactic(...)
  • Marathon hay còn gọi là Ma-ra-tông là một cự ly chạy bộ đường dài với tổng chiều dài chính xác là 42,195 km. Đây được coi là một cự ly tiêu chuẩn trong chạy đường dài và cũng là cự ly phổ biến nhất trong các cuộc đua chạy bộ trên toàn thế giới. Để có thể hoàn thành được cự ly hơn 42km này bạn(...)
  • Nhịp tim tối đa của một người là một chỉ số khó nắm bắt. Công thức thường dùng nhất sẽ là lấy 220 trừ đi số tuổi của người đó. Ví dụ bạn 40 tuổi thì nhịp tim tối đa của bạn sẽ là 220-40 = 180.Thực tế thì mỗi người sẽ có một nhịp tim tối đa khác nhau và nên được xác định bằng các bài test(...)
  • Normalized Power dùng một số thuật toán để tính số watt mà VĐV có thể “cảm nhận” được, thay vì dùng số watt trung bình. Lấy ví dụ đạp 1 giờ trên đường bằng phẳng so với một giờ đạp trên đồi núi, số Power Trung Bình có thể vẫn là 200W trong cả hai trường hợp. Tuy nhiên NP có thể sẽ cao hơn(...)
  • Pace là thuật ngữ chỉ tốc độ trong chạy bộ hoặc trong bơi lội. Trong chạy bộ pace được tính bằng số phút (min) trên mỗi km hoặc mỗi dặm (1 mile = 1.6km). Trong giới chạy bộ tại Việt Nam thì đơn vị sử dụng phổ biến là min/km. Ví dụ nói chạy pace 5:30 thì sẽ được hiểu là chạy mỗi km mất 5 phút(...)
  • Thuật ngữ dùng cho các cuộc đua xe đạp, peloton chỉ một nhóm VĐV đạp xe cùng đội chạy chung và gần nhau để đỡ tốn sức, và chắn gió chiến thuật cho những VĐV chủ chốt bứt tốc để dành thắng lợi chung cuộc. Nếu núp gió tốt, VĐV có thể tiết kiệm tới 30% power để bứt tốc khi cần thiết. Trong tiếng(...)
  • Plank là một bài tập quan trọng tác động trực tiếp đến nhóm cơ trung tâm (core), cơ bắp tay, cơ đùi bằng cách duy trì một tư thế gần giống như bài tập chống đẩy (push-up) trong một khoảng thời gian càng lâu càng tốt.Để thực hiện một động tác Plank cơ bản, hãy chọn một bề mặt phẳng và(...)
  • Power được định nghĩa là năng lượng sinh ra, được tính bằng đơn vị Watt, là chỉ số được dùng rất phổ biến trong môn xe đạp. Trong môn xe đạp, power giúp xác định độ nặng/nhẹ khi đạp và được đo bằng dụng cụ chuyên dụng là power meter.
  • Power meter là dụng cụ đo power trong môn xe đạp. Đây là có thể coi là chỉ số quan trọng nhất trong đạp xe và được tất cả các VĐV chuyên nghiệp và các HLV sử dụng để xác định ngưỡng tập luyện thay vì chia theo nhịp tim khi chạy bộ. Power có nhiều lợi thế hơn nhịp tim vì nó phản ánh tức thời và(...)
  • Pull hay còn gọi là kéo nước là pha kỹ thuật ngay sau động tác Catch, bắt đầu từ đỉnh đầu và kéo xuống thân người. Đây là động tác tạo ra lực đẩy chính trong bơi lội và là pha kỹ thuật gần như quan trọng bậc nhất trong bơi. 
  • Trong thể thao chuyên nghiệp có một câu - Tập luyện để hồi phục chứ đừng Hồi phục để tập luyện. Hồi phục (recover) là một quá trình quan trọng trong tập luyện, nếu bạn tập luyện quá nặng và liên tiếp, không cho cơ thể có khả năng hồi phục hợp lý thì sẽ chỉ dẫn tới các kết quả tồi tệ, thậm chí(...)
  • RPE là viết tắt của Rating of Perceived Exertion, chỉ số đo cảm giác chủ quan của VĐV về cường độ nặng nhẹ của bài tập. Có nhiều bảng chỉ số RPE, trong đó thang điểm từ 1 tới 10 dưới đây được sử dụng khá phổ biến.
  • Scull chỉ một động tác kỹ thuật của bơi lội, được dùng rất nhiều trong các drills của bơi để cải thiện sức mạnh và độ hiệu quả dưới nước. Về cơ bản, scull chỉ động tác bạn di chuyển đôi tay với lòng bàn tay úp xuống, theo một vòng tròn hoặc hình số 8 ngay dưới bề mặt nước để ép xuống. Bạn cần(...)
  • SPL hay Strokes Per Length là chỉ số để tính xem bạn đi được bao xa dưới nước cho mỗi một quạt tay (stroke), từ đó có thể nhìn ra kỹ thuật bơi của bạn có hiệu quả hay không. Thường thì SL được tính bằng cách đếm số tay bạn quạt cho mỗi chiều dài bể bơi. Ví dụ bạn bơi hết 1 chiều dài bể 50m mất(...)
  • Stroke Rate (SR) là thuật ngữ dùng trong bơi lội, chỉ số lần quạt tay của bạn trong một phút (SPM - strokes per minute), tính cả 2 tay.Trong bơi sải (freestyle), 40 SPM được coi là SR thấp, 80 SPM được coi là SR cao.
  • Sub là một từ có xuất xứ từ tiếng Latin, khi dùng trong thể thao đường trường như chạy bộ hay triathlon thì là để chỉ thành tích dưới một thời gian xác định nào đó. Ví dụ có 1 số mốc mà dân chạy bộ hay khao khát như chạy marathon sub 4 tức là bạn cần phải chạy hết 42km và 195m ở một tốc độ là(...)
  • Sweat Rate hay tốc độ đổ mồ hôi là số lượng chất lỏng bạn mất đi qua việc tiết mồ hôi trong một bài tập luyện hoặc một cuộc thi đấu.Sweat Rate của mỗi một VĐV là khác nhau, nó phụ thuộc vào nhiều yếu tố như trọng lượng cơ thể, cường độ của bài tập, thời tiết (nhiệt độ, gió,…), tình trạng(...)
  • Bài tập tempo là bài tập chạy ở tốc độ (pace) nhanh, còn được gọi là bài tập Lactate Threshold hay bài tập Threshold, nhằm mục đích cải thiện ngưỡng chịu đựng ở mức LT của bạn, giúp cơ thể ít bị mỏi hơn khi chạy với một tốc độ cao dần.Để xác định tốc độ tempo hợp lý, bạn có thể thử các(...)
  • Tour de France hay còn gọi là Vòng đua nước Pháp là cuộc đua xe đạp nổi tiếng nhất thế giới, diễn ra thường vào tháng 7 hàng năm xuyên suốt nước Pháp và 1 số nước lân cận.Tour de France thường được xem như là cuộc đua xe đạp khó khăn nhất thế giới mặc dù thật ra địa hình đường đua không(...)
  • Trainer là dụng cụ giúp đạp xe trong nhà mà ở Việt Nam hay quen gọi là ru lô. Trainer có nhiều loại nhưng thường có ba loại chính là nam châm (magnetic trainer), chất lỏng (fluid trainer) và thông minh (smart trainer)
  • TrainerRoad là phần mềm hỗ trợ đạp xe trong nhà theo power meter. Điểm mạnh của TrainerRoad là các bài tập theo cấu trúc rất bài bản và cực kỳ đa dạng, hoàn toàn dựa trên power của người tập. TrainerRoad không có mô hình giả lập hay kết nối mạng xã hội như Zwift nhưng bù lại bạn có thể vừa tập(...)
  • TrainingPeaks.com là công cụ theo dõi, phân tích và lên kế hoạch tập luyện được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay trong cộng đồng tập luyện chạy bộ, đạp xe và triathlon trên toàn thế giới, từ Team Sky thống trị Tour De France đến các nhà VĐTG Ironman và hầu như tất cả các HLV, VĐV đẳng(...)
  • Triathlon hay còn gọi là Ba môn phối hợp bao gồm chạy bộ, bơi và đua xe đạp. Ban đầu các vận động viên đua bơi lội. Tiếp đó là đua xe đạp tới đường chạy, cuối cùng các vận động viên chạy bộ để về đích.Đây là môn thể thao được chơi ngoài trời và là một môn thể thao mới được chơi tại Olympic(...)
  • Chỉ số Training Stress Score (TSS) được TrainingPeaks đưa ra để ước lượng khối lượng tập luyện được tạo ra bởi 1 bài tập (workout) dựa trên cường độ và thời lượng. Ví dụ 1 bài tập trong vòng 1 giờ ở cường độ cao nhất (Lactate Threshold) sẽ có điểm TSS là 100.
  • UTMB (Ultra-Trail du Mont-Blanc) là giải chạy trail quốc tế quy tụ gần 8.000 vận động viên, đến từ 92 quốc gia/vùng lãnh thổ. Cự ly dài nhất của giải là khoảng 171 km với 10.000m đường dốc, bắt đầu tại Chamonix (Cộng hòa Pháp) với cut-off time là 46 giờ 30 phút, xuyên qua 3 quốc gia (Pháp,(...)
  • VO2 Max là chỉ số thể hiện khả năng sử dụng và chuyển hóa oxy khi tập luyện. VO2 Max được tính theo mililit oxy cho mỗi kg cân nặng trong mỗi phút (ml/kg/min). Chúng ta vẫn quan niệm cơ thể sử dụng hấp thụ và chuyển hóa được càng nhiều oxy thì cơ bắp sẽ có nhiều năng lượng hơn để vận động. Vì(...)
  • Zwift là phần mềm giả lập hỗ trợ tập đạp xe trong nhà. Ưu điểm của Zwift là nó giúp bạn có thể kết nối và thi đấu trực tuyến với hàng ngàn người sử dụng nền tảng này trong một thế giới ảo giả lập các cung đường đua nổi tiếng thế giới.Để sử dụng Zwift bạn cần có một smart trainer có power(...)