Tập thể thao có tác dụng tăng cường tuổi thọ, điều này có lẽ không phải bàn cãi. Nhưng cụ thể những lợi ích này là gì? Và liệu tập ngoài đường trong điều kiện khí hậu ô nhiễm khói bụi liệu có tác hại nhiều hơn tác dụng?
Tăng cường tuổi thọ
Nhìn chung tập chạy sẽ giúp kéo dài tuổi thọ.
Rất nhiều công trình nghiên cứu đã kết luận được chạy bộ giúp kéo dài tuổi thọ. Càng đáng mừng hơn khi ta biết được chi phí cho việc này là rất thấp. Một nghiên cứu năm 2018 cho thấy runner có xác suất tử vong thấp hơn những người không chạy 25% đến 30%. Nghiên cứu này cũng cho biết chạy bộ ít nhất 1 lần 1 tuần vẫn tốt hơn không chạy lần nào. Một công trình khác cho thấy runner cũng tăng được ít nhất 3 năm tuổi thọ do sức khỏe tim mạch tốt hơn, tỉ lệ mỡ và cholesterol thấp hơn, khả năng trao đổi chất glucose và insulin tốt, xương chắc khỏe hơn và điều tiết hormone tốt hơn.
Đối với những ai muốn tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh và năng động, chạy bộ là một trong những môn thể thao tuyệt vời. Một nghiên cứu gần đây của đại học Ball cho thấy những runner và VĐV đạp xe 75 tuổi có thể chất gần với những thanh niên 25 tuổi hơn là những người 75 tuổi ko tập thể thao. Một nghiên cứu khác thậm chí đã kết luận rằng những người ở độ tuổi trung niên sẽ có tỉ lệ tử vong thấp hơn nếu chạy bộ thường xuyên khi so sánh với những người cùng tuổi nhưng không tập thể dụng.
Giúp gối và lưng khỏe hơn
Chạy bộ tuy kéo dài được tuổi thọ. Nhưng nếu bạn có sống tới 100 tuổi với cái lưng luôn đau nhức và chân yếu tới nỗi chỉ có thể nằm một chỗ thì có lẽ việc sống lâu hơn cũng không phải vui vẻ gì cho lắm. Nhưng may mắn thay, chạy bộ cũng giúp gối và lưng bạn khoẻ hơn.
Tuy nghe có vẻ khó tin, nhưng chạy bộ giúp gân cốt khỏe lên rất nhiều. Tuy có nhiều trường hợp runner phải chuyển sang đạp xe vì chạy bộ làm chấn thương đầu gối, các trường hợp này đều do các cá nhân này trước đó ít hoạt động và có nền tảng thể chất kém, hoặc tập luyện quá sức dẫn tới chấn thương chứ không phải do bản thân hoạt động chạy bộ.
Một nghiên cứu được thực hiện với dữ liệu từ 675 người chạy marathon cho thấy tỉ lệ viêm khớp của những runner thường xuyên thấp hơn chỉ số trung bình của dân số ở Mỹ. Chỉ số này đối với các VĐV chạy cự li ultra cũng khá thấp. Khi phân tích đầu gối của các VĐV vừa hoàn thành giải chạy hơn 4000km xuyên châu Âu, các nhà khoa học nhận ra cường độ vận động liên tục không có ảnh hưởng tiêu cực lên mô cơ của gối. Tương tự, một nghiên cứu đã kết luận đối với các chân chạy newbie, khớp gối trở nên khỏe hơn ngay cả 6 tháng sau khi hoàn thành marathon.
Đối với những người bị đau lưng dưới, chạy bộ là một liều thuốc vô cùng hiệu quả. Khi so sánh đĩa đệm của những người chạy thường xuyên với những người không chạy, một nghiên cứu năm 2020 cho thấy những runner trung niên có sự sụt giảm chiều cao đĩa đệm thấp hơn những người không chạy bộ. Sự sắp xếp đĩa đệm cũng tốt hơn khi ta chạy nhiều, nghiên cứu này kết luận.
Cải thiện giấc ngủ
Việc kéo dài tuổi tho sẽ không có ý nghĩa gì nếu bạn không giữ được sự trẻ trung (nhất là đối với phụ nữ). Và có lẽ liều thuốc tốt nhất để kéo dài tuổi xuân là giấc ngủ chất lượng.
Khoa học đã chứng minh được lợi ích của giấc ngủ trong việc giúp cơ thể hồi phục sau khi tập luyện thể thao (đọc thêm bài viết Hồi phục cơ thể bằng giấc ngủ). Các chuyên gia từ đại học John Hopkins cho biết có rất nhiều dữ liệu thuyết phục chứng minh được tập thể thao cũng giúp ta dễ ngủ và ngủ ngon hơn.
Các runner thường được khuyên không nên chạy ban đêm vì điều đó sẽ ảnh hưởng đến giấc ngủ. Tuy nhiên, một bài phân tích năm 2018 cho thấy việc chạy ban đêm cho thấy trừ khi bạn tập những bài với cường độ nặng trong vòng một giờ trước khi ngủ, việc chạy bộ vào ban đêm thật ra sẽ giúp bạn ngủ ngon hơn. Đương nhiên, cũng cần nói thêm là điều này phụ thuộc nhiều người. Theo tôi nhận thấy, những người có xu hướng cạnh tranh, sau khi tập chạy buổi tối có thể sẽ khó ngủ hơn do adrenaline sinh ra khi cố gắng đạt mục tiêu chạy trong bài tập. Nhưng với phần lớn runner thì có vẻ họ cảm thấy dễ ngủ hơn.
Tăng sức đề kháng
Nhà khoa học thể thao đồng thời là chân chạy marathon kì cựu David Nieman cho biết tập luyện thể thao góp phần vô cùng quan trọng trong việc thúc đẩy sức đề khác. Khi bạn tập luyện với cường độ vừa phải, cơ thể sẽ đề kháng tốt hơn. Tuy nhiên, tập luyện quá sức đặc biệt với các cự li dài như ultra sẽ khiến cơ thể bạn giảm đề kháng. Nieman cũng cho biết các loại dâu với màu đỏ, đen hoặc xanh cũng giúp chúng ta khỏe mạnh và tăng cường thể lực.
Cụ thể hơn, trong một nghiên cứu năm 2019 của Nieman và Laurel Wentz, hai nhà khoa học đã cho thấy chạy bộ giúp chúng ta chống chọi tốt hơn với bệnh tật, giảm các chứng sưng tấy, phát triển men ruột, giảm nguy cơ viêm hô hấp cũng như tăng cường kháng thể. Dưới đây là biểu đồ mà Nieman đưa ra trong nghiên cứu của mình: đối với một người tập luyện ở cường độ vừa phải, khả năng nhiễm bệnh sẽ giảm hơn rất nhiều so với người không tập luyện. Tuy nhiên, nếu tập quá nặng, cơ thể của bạn sẽ ở trong tình trạng dễ nhiễm bệnh trong 72 giờ sau khi tập luyện. Vì vậy nên tránh tới những nơi đông người dễ bị lây bệnh sau khi tập, hoặc tập luyện ngoài trời lạnh mà không giữ đủ ấm (xem thêm bài viết Tránh rước bệnh vào người khi tập luyện).
Giảm nguy cơ ung thư
Tác dụng cuối cùng của chạy bộ là giảm nguy cơ ung thư – một căn bệnh kinh niên hoành hành ở Việt Nam. Theo các báo cáo gần đây, mặc dù tuổi thọ người Việt Nam thuộc hàng cao trên thế giới, nhưng chất lượng những năm cuối đời của chúng ta rất thấp. Lý do là mặc dù chúng ta sống lấu hơn nhưng những năm cuối đời chúng ta cũng bị nhiều bệnh tật đeo bám hơn như tiểu đường, ung thư v.v..
Một dự án nghiên cứu năm 2016 khảo sát 1.44 triệu cư dân ở Mỹ và châu Âu cho thấy những cá nhân tập luyện thể thao có nguy cơ mắc 26 loại bệnh ung thư thấp hơn hẳn những người không tập luyện. Nhiều nhà khoa học cũng đã chỉ ra rằng ngay cả khi chúng ta mắc ung thư, tập luyện thường xuyên cũng góp phần giảm đi các biến chứng nguy hiểm từ căn mệnh này, cũng như giảm tỉ lệ tử vong và nguy cơ mắc các chứng ung thư khác.
Theo Hiệp Hội Nghiên Cứu Tiểu Đường Hoa Kì, tập luyện thể dục thường xuyên giúp kiểm soát lượng đường glucose trong máu hiệu quả hơn, từ đó giúp ngăn chặn bệnh tiểu đường loại 2 (gây ra bởi lối sống không lành mạnh), cũng như mang lại những lợi ích cho bệnh nhân tiểu đường loại 1 (do di truyền). Tập luyện ngoài ra còn giúp ngăn cho những hội chứng tiểu đường ban đầu phát triển thành tiểu đường loại 2 hoàn chỉnh. Một nghiên cứu năm 2019 cho thấy runner có tỉ lệ mắc bệnh tiểu đường 72% thấp hơn những người không chạy bộ, đặc biệt đối với với tiểu đường loại 2 ở người lớn.
- Về tác giả
- Bài mới nhất
Nhân viên bán bột giặt, hạt nêm. Vận động viên phong trào chạy trail và triathlon ham vui. Thích ăn mì ramen và uống cà phê đen không đường.
