Quan niệm sai lầm: tắm ngay sau khi tập sẽ dễ cảm?
Chúng ta vẫn thường được truyền tai nhau rằng tắm ngay sau khi tập thể thao là điều cấm kị vì bạn sẽ rất dễ bị cảm, trúng gió và tệ hơn nữa là… mất mạng vì đột quỵ. Điều này có thực sự chính xác từ khía cạnh khoa học? Quan trọng hơn nữa là, chúng ta nên hiểu và thực hiện việc tắm sau khi tập luyện sao cho đúng cách?
Thực ra, việc tắm và vệ sinh cơ thể ngay sau khi tập luyện không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích bất ngờ cho sức khỏe và kết quả tập luyện của bạn. Trong quá trình tập luyện, mồ hôi, chất nhầy và bụi bẩn bám lên da sẽ tạo điều kiện cho vi khuẩn và nấm mốc sinh sôi. Bạn sẽ có nguy cơ mắc phải bệnh da liễu nếu tình trạng này kéo dài thường xuyên. Bụi bẩn tích tụ trong quá trình tập luyện, đặc biệt khi tập ngoài trời, sẽ làm che lỗ chân lông và sản sinh mụn cám. Việc tắm ngay sau khi tập sẽ rửa sạch bụi bẩn, vi khuẩn và nấm mốc khiến cho da bạn loại bỏ mùi hôi, cũng như cảm thấy thoải mái hơn.
Tắm sau khi tập giúp đẩy nhanh quá trình hồi phục. Nước lạnh và đã được khoa học chứng minh hiệu quả trong việc đào thải axit lactic ra khỏi cơ thể, giúp bạn đỡ đau mỏi hơn. Khi chúng ta kết thúc bài tập với nhịp tim cao, đặc biệt do tập luyện dưới trời nắng nóng, tắm sẽ giúp hạ nhịp tim và giảm rủi ro nhồi máu cơ tim khi tập.
Bên cạnh đó, việc kết hợp tắm nước nóng và kết thúc bằng nước lạnh (nghĩa là bắt đầu với nước nóng và chuyển dần về nước lạnh) đã được chứng minh giúp tăng cường hệ miễn dịch. Một nghiên cứu trên 300 người cho thấy phương pháp này giúp hạn chế rủi ro ốm vặt.
Tắm an toàn sau khi tập luyện
Phần lớn trường hợp ốm sau khi tập đến từ việc chúng ta chuyển từ trạng thái vận động ở cường độ quá cao sang nhà tắm ngay lập tức mà quên đi những bước tập nhẹ thả lỏng (cool down) vô cùng quan trọng. Điều này sẽ đưa cơ thể vào tình trạng sốc nhiệt và dẫn đến cảm cúm, trúng gió và tệ hơn nữa là trụy tim. Để có được kết quả tốt nhất, bạn nên tắm khoảng 10-15 phút sau khi kết thúc bài tập và thực hiện quá trình thả lỏng đúng cách. Hướng dẫn dưới đây sẽ giúp bạn đạt được những lợi ích từ việc tắm sau khi tập:
- Sau khi kết thúc bài tập chính, hãy thả lỏng với các động tác thả lỏng và ép dẻo. Bạn nên có thói quen thả lỏng 10-15 phút thay vì chạy ù về nhà và ngồi lên sofa xem tracklog. Việc ép dẻo cũng sẽ giúp đào thải bớt axit lactic ra khỏi cơ thể, giúp hồi phục nhanh hơn.
- Sau khoảng 10-15 phút, bạn bắt đầu tắm với nước ấm để tránh cơ thể hạ nhiệt đột ngột. Bạn nên chuyển dần qua nước lạnh để giúp cơ bắp đỡ đau mỏi hơn. Nếu có thể, hãy tăng áp lực tia nước để có được cảm giác xoa bóp dễ chịu từ nước.
- Sử dụng xà phòng và vệ sinh sạch sẽ cơ thể, đặc biệt ở những bộ phận ra nhiều mồ hôi hoặc khó vệ sinh như lưng. Bạn có thể dung bông tắm/mút xốp để vệ sinh hiệu quả hơn.
- Trong khoảng 1-2 phút cuối, bạn nên vặn nước lạnh nhất có thể để dần dần tăng khả năng miễn dịch của cơ thể. Nếu bạn có điều kiện, hãy ngâm mình vào nước đá trong thời gian này.
- Thay đồ và sử dụng đồ uống phục hồi cơ để thúc đẩy quá trình hồi phục nếu có thể. Như đã đề cập trong bài viết Recovery drink, các đồ uống này chứa công thức 4 phần carb, 1 phần protein, được khoa học chứng minh có hiệu quả rõ rệt trong việc hồi phục cơ bắp. Nếu không có điều kiện dùng loại đồ uống chuyên biệt, sữa socola cũng là một loại đồ uống có công thức 4 phần carb, 1 phần protein và có thể được mua một cách dễ dàng với giá phải chăng.
Làm gì khi không có điều kiện tắm sau khi tập?
Không phải lúc nào chúng ta cũng có thể tiếp cận điều kiện tắm rửa sạch sẽ sau khi vận động. Khi tham gia một giải chạy trail ở Nepal, mặc dù người rất bẩn nhưng tôi vẫn không thể tắm vì… cúp nước. Vào những tình huống như vậy, bạn vẫn có thể chuẩn bị trước để có thể vệ sinh thân thể hiệu quả sau khi tập luyện. Tuy chúng ta sẽ không có được cảm giác thoải mái như khi tắm nhưng việc vệ sinh thân thể sẽ vẫn giúp cho bạn thấy khỏe khoắn và vệ sinh hơn:
- Lau sạch mồ hôi với một chiếc khăn khô để làm sạch bụi bẩn.
- Sử dụng khăn giấy ướt có tính năng diệt khuẩn để vệ sinh cơ thể. Bạn nên tập trung vào những vùng da đổ mồ hôi nhiều.
- Mặc quần áo thông thoáng để thoát mồ hôi và mùi hiệu quả
- Rửa tay với xà phòng để đảm bảo an toàn vệ sinh
Kết
Tắm sau khi tập thể thao không chỉ an toàn mà còn giúp bạn thoải mái cũng như hồi phục tốt hơn. Bạn không cần phải đợi vài giờ đồng hồ mà chỉ cần hạ nhiệt 10-15 phút là có thể tận hưởng cảm giác thoải mái dưới vòi sen. Bạn nên đảm bảo cool down cẩn thận để có thể hạn chế rủi ro sốc nhiệt và đạt được những lợi ích tốt nhất từ việc tắm rửa.
Các nghiên cứu sử dụng trong bài viết:
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5025014/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31343603/
- Về tác giả
- Bài mới nhất
Nhân viên bán bột giặt, hạt nêm. Vận động viên phong trào chạy trail và triathlon ham vui. Thích ăn mì ramen và uống cà phê đen không đường.
