Đối với tôi, bike computer (tạm dịch là máy tính xe đạp, hoặc đồng hồ xe đạp) là thiết bị không thể thiếu khi đạp xe ngoài đường, cũng giống như runner phải có đồng hồ GPS vậy. Đồng hồ đạp xe đầu tiên của tôi là Garmin Edge 500 mua rẻ lại từ người bạn. Sau đó tôi chuyển qua dùng sản phẩm nâng cấp hơn là Garmin Edge 520, rồi 530 và gần đây nhất là Garmin Edge 830 vì sự nhỏ gọn, tiện dụng.
Cuối tháng 4 năm 2023, Garmin cho ra mắt bộ đôi sản phẩm Garmin Edge 540 Solar và Garmin Edge 840 Solar ở thị trường Việt Nam. Đây là hai bản nâng cấp của dòng Garmin Edge 530 và 830 vốn được ra mắt khá lâu (từ năm 2019). Cải tiến lớn nhất của hai sản phẩm lần này là khả năng sạc bằng năng lượng mặt trời (solar) giống với Garmin Edge Solar 1040. Nhưng Garmin cũng trang bị thêm một loạt nâng cấp phần mềm và tính năng nữa.
Đập hộp
Như thường lệ, khi mua các dòng Garmin Edge, chúng ta sẽ được tặng kèm một loạt các dụng cụ gồm bộ gắn lên ghi-đông (handle bar mount), núm cao su, chun buộc… Các dụng cụ này đáp ứng 99% nhu cầu sử dụng của người mua sản phẩm lần đầu – chúng ta sẽ có đủ dụng cụ để lắp Garmin Edge lên xe và sử dụng ngay lập tức mà không cần chi thêm tiền để mua phụ kiện. Nhưng thành thật mà nói từ xưa tới nay tôi hiếm khi dung hết các phụ kiện này, trừ dây sạc và bộ gắn sản phẩm lên ghi đông.
Cần nói thêm là bộ gắn lên ghi đông này chỉ tương thích với các ghi đông loại tròn. Phần lớn các ghi đông mới, cao cấp trong những năm gần đây đều có hình dáng dẹt nên sẽ không sử dụng được loại phụ kiện này. Nếu Garmin có giải pháp tặng kèm loại bộ gắn trực tiếp lên pô-tăng (stem) của xe thì chắc chắn sẽ ghi điểm tuyệt đối với khách hàng (bộ gắn trực tiếp lên pô-tăng thường phải mua riêng với giá từ vài trăm nghìn tới hơn một triệu đồng).
Ngoài ra, Garmin cũng trang bị cho Edge 540 cổng kết nối USB-C (kèm dây sạc trong hộp), thay vì cổng micro USB như các sản phẩm cũ. Thay đổi này có thể không đáng kể với nhiều người (ngoài việc thao tác cắm USB-C dễ hơn nhiều nhờ hình dáng đầu cắm). Tuy nhiên, lợi ích của USB-C nằm ở việc truyền dữ liệu nhanh hơn khoảng…20 lần so với micro-USB, và hỗ trợ sạc lên tới 100W giúp việc sạc nhanh hơn.
Trải nghiệm cơ bản
Garmin Edge 540 Solar là dòng sản phẩm cơ bản trong bộ ba sản phẩm gồm Garmin Edge 540 Solar, Garmin Edge 840 Solar (trung cấp) và Garmin Edge 1040 (cao cấp). Và khác biệt nổi bật của Edge 540 so với các sản phẩm còn lại là Edge 540 vẫn sử dụng nút bấm để thực hiện các thao tác trên đồng hồ, thay vì dùng màn hình cảm ứng như Edge 840 và Edge 1040.
Việc sử dụng nút bấm này không làm ảnh hưởng khi đang đạp xe (do phần lớn các tính năng như dừng, start đều có thể được tự động hóa). Người dùng chỉ thực sự sử dụng các nút bấm này khi cài đặt Edge 540 hoặc xem lại các thông số trong buổi đạp xe. Tuy nhiên, cần nói thêm rằng với những ai đã từng sử dụng màn hình cảm ứng trên Edge 830/840 hoặc Edge 1040 thì sẽ khó có thể quay về sử dụng nút bấm, do thao tác vuốt, chạm trên màn hình cảm ứng mượt và nhanh hơn nhiều so với việc sử dụng nút bấm.
Điểm nhấn lớn nhất của Garmin Edge 540 Solar là khả năng sạc pin bằng năng lượng mặt trời, vốn chỉ được tích hợp trên dòng sản phẩm cao cấp Garmin Edge 1040 (ra mắt năm 2022). Cấu tạo solar bao gồm hai bộ phận. Bộ phận đầu tiên là tấm pin năng lượng mặt trời (màu tím, có thể thấy rõ trên màn hình). Ngoài ra, cả bề mặt Edge 540 solar cũng có chức năng hấp thụ năng lượng mặt trời (mặc dù hiệu quả hấp thụ ít hơn dùng tấm pin). Công nghệ này được Garmin gọi là “Solar Glass”. Với tính năng solar, Edge 540 có thể kéo dài thời gian sử dụng thêm gần 50% so với phiên bản thường (xem thêm chi tiết trong phần thời lượng pin ở dưới).
GPS
Độ chính xác của GPS luôn là mối quan tâm lớn với dân đạp xe, đặc biệt khi họ thường đạp 40-50km, thậm chí lên tới cả trăm km mỗi lần.
Một tính năng khác nổi bật ở Edge 540 so với phiên bản cũ là GNSS multi band (định vị vệ tinh đa băng tần). Tính năng này vốn chỉ được tích hợp trên phiên bản cao cấp cũ là Edge 1040 (phát hành năm 2022), ngay cả trên dòng sản phẩm cấp trung Edge 830 cũng không có. GNSS giúp thiết bị có thể bắt cùng lúc 2 băng tần GPS: băng tần thấp L1 lẫn băng tần cao L5, giúp bắt tín hiệu và kiểm tra chéo tín hiệu của 60 vệ tinh nên tăng độ chính xác đáng kể.
Hình dưới đây so sánh hai tracklog khi đi qua khu tòa nhà văn phòng của Singapore. Đây vốn là điểm mù GPS khó chịu do hai bên đường là các tòa nhà cao tới 65 tầng khiến tín hiệu GPS bị lệch đáng kể khi đo trên mặt đường. Hình bên trái là Edge 540 ở chế độ GNSS multi band, bên phải là Edge 530 ở chế độ GPS+GLONASS (là chế độ GPS mạnh nhất trên thiết bị, cùng với GPS+GALILEO).
Có thể thấy đường GPS của Edge 540 (bên trái) thẳng và chính xác hơn nhiều so với đường GPS của Edge 530. Thật ra mà nói sự chênh lệch này có ảnh hưởng một chút tới tổng số km cả buổi đạp nhưng không nhiều. Điều khó chịu khi đạp qua các khu vực có tín hiệu GPS chập chờn là tốc độ đo được luốn “nhảy múa” loạn xạ – khi thì lên tới 50kmh, khi thì xuống còn 20kmh trong khi bạn vẫn giữ đều tốc độ. Do đó, đây cũng là một lý do để chúng ta lên đời Garmin mà mình đang sử dụng.
Thời lượng pin
Dưới đây là thông số thời lượng pin từ của Edge 540 từ Garmin:

Lấy ví dụ khi sử dụng Edge 830, pin sẽ giảm khoảng 25% sau 4h05 đạp xe (thời gian thật khoảng 5h – tính cả lúc dừng). Nếu dùng Edge 540 Solar (ở chế độ GNSS), pin chỉ giảm khoảng 15%. Như vậy tôi sẽ dùng được thêm khoảng 6 lần như vậy nữa trước khi phải đem sạc. Nhìn chung, để tập luyện cho cự ly 180km đạp xe trong một cuộc thi Triathlon đường dài, tôi sẽ đạp khoảng 130km vào dịp cuối tuần. Và tôi nhẩm tính có thể sử dụng Edge 540 liên tục trong khoảng 1 tháng.
Cũng cần nói thêm là khả năng sạc bằng solar bị ảnh hưởng nhiều bởi điều kiện thời tiết: những hôm nhiều mây, mát mẻ thì mức sạc sẽ không bằng khi trời nắng to, không mây. Ngoài ra, dân đạp xe không còn lạ gì việc dậy từ 4h sáng để đạp và mặt trời chỉ lên cao lúc 7h, đồng nghĩa với việc chúng ta chỉ có khoảng 2h sạc bằng solar.
Khoa học đạp xe (Cycling Science)
Ngoài các chỉ số quen thuộc về khoa học đạp xe như VO2Max, Training Status (hiện trạng thể lực tập luyện)…Garmin mang tới một chỉ số mới gọi là Cycling Ability, tạm dịch là “Thiên hướng đạp xe”. Chỉ số này dựa trên ba yếu tố – khả năng kỵ khí (anaerobic), hiếu khí (aerobic) và chỉ số sức bền để miêu tả kiểu đạp xe của bạn, bao gồm:
- Challenger: những người tập luyện đều đặn, có cả ba chỉ số khá đồng đều
- All rounder: chỉ số toàn diện, có khả năng tung nước rút, leo núi lẫn đường trường
- Chuyên gia sức bền: có chỉ số sức bền vượt trội, thích hợp với thi đấu cự ly dài
- Chuyên gia nước rút: còn gọi là sprinter, là những người có chỉ số kỵ khí cao và khả năng phát lực lớn khi rút đích
- Chuyên gia leo núi: còn gọi là climber, là những chuyên gia leo núi
Thiết lập giáo án tập luyện và chiến thuật ngày thi đấu
Một tính năng khá độc đáo trên các thiết bị Garmin Edge mới là tính năng đặt ngày thi đấu và Garmin sẽ tự động thiết lập một giáo án tập luyện cho bạn cho cuộc thi đó với đủ ba chu kỳ tập luyện (nền tảng, nhồi thể lực và taper). Cụ thể như sau:
Trên web Garmin Connect, tôi login và chọn mục “Cuộc đua & Sự Kiện” ở bên trái màn hình. Sau đó, tôi tạo sự kiện “Ironman 70.3 Vietnam” cho ngày 12/5/2024 theo các bước trên trang web. Sau khi thiết lập ngày thi đấu, mục “Daily Workout” trên Garmin Edge sẽ tự động thiết lập các bài tập hàng ngày theo chỉ số lực đạp power để bạn tập theo. Tuy nhiên, lưu ý là bạn cần phải có một quá trình tập luyện với chỉ số nhịp tim và lực đạp (ít nhất một tuần) để Garmin có đủ dữ liệu để thiết lập giáo án.
Không dừng ở giáo án tập luyện cho tới ngày thi đấu, bạn thậm chí có thể upload bản đồ đường đua của cuộc thi lên để Garmin sử dụng các dữ liệu khoa học đạp xe sẵn có để đề xuất một chiến lược thi đấu ngày đua (theo chỉ số lực đạp power). Lấy ví dụ tại cuộc thi Ironman 70.3 Vietnam năm tới (2024), theo đề xuất của Garmin, tôi sẽ giữ power khoảng 150W, bao gồm những đoạn lên dốc (cầu Thuận Phước) có thể đạp lên tới 188W. Thực ra, tôi đã từng đạp ở mức power này tại giải Ironman 70.3 Vietnam vài năm trước và đạt tốc độ 35kmh (thời gian 2:35:00 cho 90km). Vì vậy, tôi đánh giá mức đề xuất này khá hợp lý. Nếu cảm thấy khả năng có thể đạp nhanh hơn, bạn cũng có thể điều chỉnh mục “Mức độ nỗ lực” để tăng, giảm lực đạp mục tiêu trong ngày thi đấu. Có lẽ chiến thuật này là chiến thuật dành riêng cho đạp xe vì Garmin đề xuất đạp ở power khá cao trong 10km đầu, sau đó đạp đều ở power trung bình và nhẹ nhàng trong 20km cuối. Trong môn triathlon, đoạn đầu vừa bơi lên tim cao, lại gặp đường thuận gió, tôi sẽ có xu hướng đạp nhẹ nhàng một chút để nhịp tim về mức bình thường. Nhưng nhìn chung mức trung bình 150W đề xuất vẫn hợp lý.
Kết
Garmin Edge 540 Solar là lựa chọn tốt ở phân khúc sản phẩm cơ bản cho newbie (không nên chọn phân khúc giá rẻ Edge 130 do thiếu nhiều tính năng). Một đồng hồ Edge 540 (không solar) sẽ có mức giá dưới 10 triệu đồng nhưng tôi nghĩ nên mua phiên bản solar (giá 11.690.000 VNĐ) vì thời lượng pin vượt trội. Việc ít phải sạc pin không những tạo cảm giác thoải mái tâm lý mà còn giúp giảm hao mòn pin, tăng tuổi thọ sản phẩm. Việc phải sử dụng nút bấm trên Edge 540 tôi đánh giá là có thể chấp nhận được, nhưng nếu được chọn, tôi vẫn muốn sử dụng màn hình cảm ứng trên Edge 830/840 hơn.
- Về tác giả
- Bài mới nhất

Phạm Minh Quang là vận động viên triathlon sống ở Singapore. Năm 2017, Quang là người Việt Nam đầu tiên giành suất tham dự giải VĐTG Ironman 70.3 World Championship tại Mỹ. Hiện nay Quang đang tập luyện với Trisutto.