“Chúng ta chạy khi sợ hãi, chúng ta chạy khi ngây ngất, chạy trốn khỏi các rắc rối và chạy để tận hưởng niềm vui. Và khi mọi việc tồi tệ nhất, thì chúng ta thường chạy bộ nhiều hơn cả.” – Born to Run – Christopher McDougall. Chạy trốn khỏi các rắc rối và những điều tồi tệ thật không dễ chút nào, nhất là khi những điều tồi tệ đó lại nằm ở chính đôi chân của bạn.
Một tuần trôi qua, cơ bắp vẫn còn căng cứng như gợi lại cảm giác bất lực trên đỉnh Mũi Giáo – The Spike. Mọi kế hoạch sụp đổ ngay trước mắt, tôi bị Mũi Giáo hạ gục một cách dễ dàng và buộc phải rút khỏi cuộc đua khi chỉ mới 50km.
Vị trí thứ hai ở LDR Half Marathon như một cú hích, giải tỏa mọi stress trước đó mà tôi gặp phải ở cả trong và ngoài đường chạy. Đó là một lợi thế tâm lý tốt để tôi cải thiện sự kém cỏi ở Đà Lạt. Sau khi Quang Trần rút khỏi giải vì lý do chấn thương thì mọi cái tên còn lại đều sàn sàn nhau. Cơ hội chia đều cho tất cả, tôi cần cố gắng để có kết quả tốt nhất.
4:00 AM, những ánh đèn đầu lấp lóe sải bước vào màn đêm đặc quánh của Pù Luông mà không mường tượng được những gì tồi tệ sắp xảy ra trong ngày hôm đó. Nhóm dẫn đầu nhanh chóng tách đoàn gồm có Tuấn, Degoulet và tôi. Không quá khó khăn để chúng tôi vượt qua thử thách đầu tiên có tên Quái Thú – The Beast.
5:15 AM tờ mờ sáng, chúng tôi gặp Simon đang đứng đợi những runner đầu tiên trên đỉnh núi. Hít căng lồng ngực một bầu không khí trong veo và mát lạnh của núi rừng. Có một chút tức tức ở bụng vì lúc ở nhà sàn chưa giải quyết được, tôi đảo mắt tìm một chỗ thích hợp để làm việc “dũng cảm” nhưng lại không đủ dũng cảm để thực hiện vì sợ bị bỏ lại quá xa.
Lại tiếp tục chạy, biển mây mờ ảo dưới thung lũng đang cuộn vòng theo gió. Đây sẽ là một món quà tuyệt đẹp dành cho các runner đến đây lúc mặt trời lên. Còn hiện tại, nó như bức ảnh đen trắng trong một album cũ kỹ vừa được tìm lại sau hàng chục năm thất lạc. Degoulet đổ dốc rất nhanh, anh ấy là người đầu tiên đến CP1 ở chân núi. Một khoảnh khắc mất phương hướng trong làn sương mờ khiến tôi trượt chân lăn vài vòng khi đổ dốc. May mắn là chỉ rách áo chứ ko chấn thương.
Sau khi xem dự báo thời tiết tối qua, tôi quyết định đánh liều với canh bạc trong kế hoạch của mình: cố gắng chạy nhanh khi trời mát và phải vượt qua 6.5km dốc bê tông từ CP4 đến CP5 trước khi nắng to lúc 10:00 AM. Như vậy, tôi sẽ được chạy trong rừng khi nắng to. Đồng thời việc xuống dốc thoai thoải từ CP5 đến CP6 sẽ giúp các cơ đầu đùi được nghỉ ngơi và hồi phục chuẩn bị cho thử thách The Spike sau đó. Phương án là vậy nhưng những gì xảy ra ngày hôm đó thì không giống trong tranh.
Trong lúc Degoulet đang loay hoay gì đó với túi đồ của anh ấy thì tôi chỉ ký tên, đổ đầy bình nước, nạp năng lượng và vội vàng chạy đi để tiết kiệm những lúc trời còn mát mẻ. CP2 rồi CP3, có lẽ tôi đã chạy hơi nhanh trên đoạn này khi chỉ hết 3 giờ 17 phút cho 28km đầu tiên. Cuộc đua vẫn còn dài, cần giữ sự tỉnh táo và chậm lại một chút.
Bắt đầu từ CP2, ban tổ chức sẽ cung cấp bột điện giải và năng lượng HEED của Hammer Nutrition. Trước race tôi có tìm đọc hướng dẫn sử dụng và thấy liều lượng sử dụng loại bột này tùy theo cân nặng mỗi người. Cá nhân tôi cần khoảng 1-1.5 scoops (muỗng) cho mỗi giờ chạy. Tôi đã chủ quan khi nghĩ rằng ban tổ chức sẽ để cả hộp bột để các runners tự pha chế cho riêng mình và không mang thêm một viên điện giải nào theo người. Đó là lỗi cơ bản đầu tiên. Nước điện giải được pha sẵn, nhưng quá loãng.
Chỉ mới 28km nhưng đã có dấu hiệu căng cơ giống như những lần trước. Đây là kết quả của việc thiếu các bài tập chuyên biệt (specific training) cho uphill và downhill. Chắc hẳn truyền thuyết chạy nhiều mất trí nhớ là có thật, tôi đổ đầy 2 chai nước mỗi loại rồi lên đường nhưng lại bỏ quên chai điện giải ở CP3. Chỉ 600ml nước cho 10.5km kế tiếp trong khi thời tiết càng lúc oi bức hơn, sai sót lần thứ hai. May mắn khi xin thêm được chút nước của các runner 25km cuối cùng, cám ơn một runner béo tốt bụng. Tôi cố gắng liên lạc với Quang và Simon nhưng không thể, điện thoại không một chút sóng. Nhưng hy vọng họ sẽ mang chai nước đến CP4.
8:32 AM tại CP4 – 37km, cám ơn Quang và Simon, tôi đã nhận lại bình nước của mình. Trời vẫn chưa có nắng nhưng không khí đang dần oi bức hơn. Ký tên check-in, ăn uống và đổ đầy nước, tôi cần vượt qua con dốc này càng sớm càng tốt. Éo le thay, nắng lên sớm hơn dự báo rất nhiều. Con dốc bê tông dài hơn sáu cây số không có một bóng cây. Lúc này chỉ mới hơn 9 giờ sáng mà nắng đã rát mặt. Các bắp chân bắt đầu co cứng nhiều hơn và phải mất một tiếng đồng hồ chật vật mới hoàn thành được 6.5km dốc này. Trong khi đó các vận động viên phía sau đang thu hẹp dần khoảng cách.
Vừa tới CP5 đã phải dội nước ướt người, đầu óc có vẻ bị cớm nắng. Hôm nay là ngày nắng oi bức đầu tiên của năm 2018 mà tôi đón nhận. Pù Luông tháng Tư cứ hờn dỗi bất thường, mới thứ sáu vẫn còn khá mát, thứ bảy nắng oi như giữa hè, chủ nhật lại mưa lạnh xối xả. Dừng lại ở CP5 một lúc để đầu óc thoải mái hơn, nhờ anh Trung Bếu xịt cho một chút salonpas với hy vọng làm giảm mức độ căng cơ. Cơ thể bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu bất thường như chướng bụng, đầy hơi, cảm giác căng thẳng và muốn ói ra mọi thứ. Dù đã thử mọi cách nhưng vẫn không thể xả ra được.
Sáu kilomet đổ dốc từ CP5 đến CP6 đã thay đổi tất cả. Tôi chưa từng chạy đoạn đường này. Nó không hoàn toàn xuống đều thoai thoải như tưởng tượng mà thay vào đó là những đoạn lên xuống liên tục với chênh lệch độ cao lớn, đặc biệt là những đoạn đi xuống. Niềm vui ngắn chẳng tày gang. Mỗi bước đặt xuống đường đau chói tai, cặp giò đình công không muốn nhúc nhích. Liên tục phải nhờ đến những bình xịt salonpas của các vận động viên khác. Tôi bị người thứ hai vượt qua ngay trước CP6 mà không hề biết. Có lẽ lúc đó tôi đang loay hoay với đôi chân đau nhức. Mới hơn 10 giờ sáng mà nắng ghê gớm quá.
Chỉ cần 60 phút để leo dốc 6.5KM từ CP4 đến CP5, nhưng lại mất tới 65 phút để đổ dốc 6KM từ CP5 đến CP6. Chắc chắn đó là điều không bình thường nếu không muốn nói là tồi tệ. Các triệu chứng tiêu cực bên trong cơ thể đang có biểu hiện tăng dần và kèm thêm hiện tượng khó chịu khác, farting liên tục trên đường chạy giống như cái van điều áp của nồi áp suất thỉnh thoảng lại xì ra khi nấu nướng và kèm theo một âm thanh khác.
Khi tôi đến CP6 thì anh Tuấn đã khởi hành được chừng 5 phút. Tôi phải dừng nghỉ hơn 10 phút ở CP6 để xả nước và phải nhờ đến sự trợ giúp của nhân viên y tế băng bó cơ đùi với hy vọng giảm được sự co rút. Cơ thể có cảm giác đầy bụng, nôn nao, đau đầu, thiếu tỉnh táo và muốn ói mửa liên tục. Tôi nghĩ đến những triệu chứng của hiện tượng nạp thừa đường vào cơ thể (sugar hangover) vì cảm giác đầy bụng từ trước đó. Sugar Hangover – vấn đề xảy ra khi nạp quá nhiều thức ăn có chứa đường vào cơ thể khiến bạn cảm thấy đầy bụng, đau đầu, mệt mỏi, thay đổi về tâm trạng và cảm xúc, và tâm trí bay bay mất kiểm soát…v.v. Dù đã đọc qua hiện tượng này nhưng thật khó để phân biệt nó với các biểu hiện lâm sàng tương tự của sốc nhiệt (Heat Stroke) trong hoàn cảnh này, hoặc cũng có thể là biểu hiện của cả hai.
Trong lúc ngồi lấy lại tinh thần để tiếp tục bám đuổi thì người thứ ba và thứ tư cũng vừa đến. Degoulet và Trung trông vẫn rất khỏe mạnh, nhiệm vụ lúc này đã khó khăn hơn. Cuộc đua lại bắt đầu, Quang Trần cũng chạy theo cổ vũ chúng tôi vượt qua The Spike. The Spike – Mũi Giáo là một đỉnh núi nhọn hoắt đúng như tên gọi mà ban tổ chức đặt cho nó vì khoảng chênh lệch độ cao lên tới 400m cho quãng đường 1.5km. Cũng giống như Đá Bạc của VMM, Mũi Giáo xuất hiện đúng lúc, đúng chỗ, thách thức những đôi chân mệt mỏi. Lớp băng cũng không có tác dụng, hai bắp đùi cứng nhắc không thể co duỗi chỉ sau vài trăm mét bò lên Mũi Giáo. Đây là hệ quả của việc thiếu thời gian cho các buổi tập chuyên biệt (Specific Training) dành cho leo dốc (Hill Repeats), chỉ mileage và speed thôi là chưa đủ.
Vậy là tôi bị đúp xuống thứ tư do buộc phải dừng lại nghỉ nhiều lần để bớt đau và khoảng cách với top 3 cứ thế nới dần lên. Có lúc phải nằm giữa chừng và nhận sự trợ giúp của một runner từ SRC, cám ơn anh đã dừng lại massage và tặng em gói energy bar. Bên cạnh đó là rất nhiều những lời động viên từ các runner mà tôi gặp trên Ngọn Giáo như anh Dương Hải Anh, Huy Nguyen và các vận động viên khác. Mất 1h10p để lên đỉnh Ngọn Giáo. Nhưng đó chưa phải là tất cả, leo lên khó khăn bao nhiêu thì đổ xuống cũng căng thẳng bấy nhiêu. Anh Huy Nguyen đã phải cho thêm nước, bỏ dở mục tiêu 8h cho 42km để đi cùng tôi xuống núi.
Thung lũng lúa Kho Mường đã ở trước mắt nhưng đi xuống hoài vẫn chưa thấy chân dốc. Với đầu óc thiếu tỉnh táo như lúc này, tôi không thể chắc chắn điều gì đang xảy ra trong cơ thể. Chỉ cảm giác rằng mọi việc có vẻ đang xấu đi. Bước chân lờ đờ dò dẫm như thể bước đi trong đêm tối mà không mang theo đèn. Các bó cơ căng cứng, đầu óc nôn nao mỏi mệt và chỉ chực ói ra mọi thứ. Đi tiếp hay dừng lại là câu hỏi thỉnh thoảng xuất hiện trong suy nghĩ, theo từng bước chân. Vị trí thứ tư và còn cách vạch đích 17KM nữa. Nhưng tôi không thể đi tiếp trong tình trạng này, khi không còn đủ tỉnh và đẹp trai để biết điều gì đang xảy ra bên trong mình. Cuối cùng, tôi cám ơn anh Huy đã đi cùng và nói rằng mình sẽ dừng cuộc chơi ở chân núi.
Những tán lá chuối xuất hiện như thiên đường giữa trưa nắng 37 độ của rừng Pù Luông. Một chị runner 25KM đang gọi điện thoại để crews đến “hốt xác” bạn đồng hành.
“Chị ơi, gọi hốt em luôn giùm với. Cám ơn chị.”
Tôi nói với sang chị rồi nằm bệt dưới “thiên đường” của Pù Luông và chờ đội hốt xác. Đồng hồ dừng lại ở 51KM, tôi ngồi xe máy đến CP7 trong sự ngỡ ngàng của một vài người bạn. Did Not Finish, vậy là lần đầu tiên tôi phải dừng bước ở một giải chạy. Ăn thêm một miếng dưa hấu và dường như ngay lập tức phun ra tất thảy. Thứ hoa quả này còn ám ảnh tôi cho đến tận hôm sau, khi bữa sáng ở nhà sàn lại là dưa hấu mà tôi không dám đụng đến một tẹo nào. Liên tục phải tưới nước lên người để hạ nhiệt và một lúc sau đầu óc đã trở lại mặt đất. Uống thêm nước lạnh và đánh một giấc ngon lành đến 3 giờ chiều.
Tỉnh dậy sau một giấc dài, tôi ngồi nhìn các runners đang hối hả qua CP7 để cố gắng hoàn thành cuộc đua trước khi trời tối, ngẫm nghĩ và nhìn lại chặng đường đã qua, thoáng một chút buồn và thất vọng. Ồ, thì ra DNF là như vậy, tôi về đích trên “chuyên cơ ambulance” cùng vài runner khác. Chiếc xe tạm dừng ở CP8, tôi gặp lại đứa em cức với giọng thảo mai: “Nhìn anh tỉnh táo và khỏe hơn nhiều rồi đấy. Anh muốn chạy cùng em nốt 10K cuối ko?”. Tất nhiên là lúc này anh đã đủ tỉnh và đẹp trai để sáng suốt lựa chọn ngồi về đích bằng xe cứu thương, dại gì mà lê lết theo em nữa. Há há… Về tới Bản Hang, chuyện trò và ngắm các runners khác đang được vòng lên cổ những chiếc medals trong nhiềm vui rạng rỡ tôi mới biết hôm nay là ngày hội DNF. Trong tổng số 136 vận động viên được ghi nhận đã bước qua vạch xuất phát lúc 4 giờ sáng thì chỉ có 63 người hoàn thành đủ 70KM, 32 runners đi theo đường shortcut và 41 người còn lại là bạn bè cùng chiến tuyến với tôi. Đã có rất nhiều vận động viên phải bỏ cuộc trong một ngày nắng nóng đầu mùa khắc nghiệt như hôm nay, trong đó có cả những người xuất sắc.
Chúc mừng tất cả các vận động viên đã về đích, các bạn xứng đáng với chiếc medals khi vượt qua những thử thách khắc nghiệt như vậy. Nhưng DNF cũng đừng buồn, chúng ta sẽ trở lại và hoàn thành VJM trong lần sau. Thì ra trải nghiệm lần đầu DNF là vậy, chả thấy buồn mà còn thấy vui hơn khi DNF có đồng bọn. Cũng vì DNF nên mới được ăn thịt chứ không phải cặm cụi ăn gel trong bữa tối!
Có nhiều bài học cần phải xem xét lại, từ cách tập luyện đến dinh dưỡng. Cần dành thêm thời gian cho các bài tập chuyên biệt cho đồi núi thay vì chỉ tập trung vào mileage và speed. Giảm cân và thử nghiệm các phương án dinh dưỡng tự nhiên khác để tìm ra thứ phù hợp với mình hơn. Luôn chuẩn bị đầy đủ nước uống và chất điện giải riêng mà bạn thấy phù hợp với mình trong quá trình tập luyện. Bên cạnh việc là một cuộc thi chạy thì ultramarathon cũng là một cuộc thi ăn. Ăn thứ gì, ăn bao nhiêu và ăn vào những thời điểm nào cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng tới kết quả của bạn. Mỗi người phải tự thử nghiệm để tìm ra câu trả lời phù hợp với bản thân mình.
Nói xa nói dài nhưng việc trước tiên bây giờ là tạm thời nghỉ ngơi và dành thời gian cho công việc và những việc cần thiết khác. Tôi cũng xin nói rằng đừng có tin vào cái ông tác giả gì mà nói chạy bộ làm giảm căng thẳng và thỏa mãn sinh lý. Sự thật là nó chẳng làm cho bạn thỏa mãn đâu, mà ngược lại chỉ khiến bạn căng thẳng và đau cẳng hơn. Đừng cố chạy trốn khỏi các rắc rối và những điều tồi tệ khi chúng nằm ngay dưới chân bạn. Hãy dừng lại giải quyết, gạt bỏ chúng sang một bên để bước tiếp hoặc dõng dạc tuyên bố DNF. Just for fun.
Cám ơn David, đội ngũ crews và tất cả các runners đã tạo nên một VJM2018 đáng nhớ.
I DID NOT SURVIVE VIETNAM JUNGLE MARATHON.
BUT I’LL BE BACK!!
Nguyễn Đức Quang, 24/04/2018.
Vietnam Jungle Marathon (VJM) là giải chạy xuyên rừng Pù Luông, được tổ chức bởi công ty Topas Travel, là đơn vị tổ chức của giải chạy việt dã lớn nhất Việt Nam – Vietnam Mountain Marathon. Cuộc đua được chia thành 3 cự ly 25km, 42km và 70km, diễn ra tại Khu bảo tồn thiên nhiên Pù Luông, một địa danh nức lòng người với những khu rừng rậm cổ đại, những đỉnh núi đá vôi cao vút và các bản làng địa phương nhỏ sinh sống. VJM được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2017 với 300 người tham gia. Năm nay, con số này đã được tăng lên gấp ba lần.
- Về tác giả
- Bài mới nhất
A Foodie-Runner learns to become Swimmer
