Chúng ta, những người chạy bộ (runners), luôn bị ám ảnh với dáng chạy của mình. Chúng ta ai cũng muốn có dáng chạy mượt mà hơn, đối xứng hơn, và để chạy nhanh hơn. Đã có biết bao nhiêu cuốn sách được xuất bản với chỉ dẫn tư thế tay, đầu, hông và vị trí đáp chân. Nếu có sự điều chỉnh nào đó thúc đẩy chúng ta lao về phía trước, chắc hẳn tất cả sẽ nắm bắt ngay cơ hội đó.
Tuy nhiên, sự điều chỉnh kỳ diệu đó vẫn chưa được khám phá. Vì vậy, tôi sẽ đưa ra lời khuyên nghe có vẻ mâu thuẫn: Chạy cao, và chạy ngắn. Chạy với một thân thể thẳng đứng và vươn cao, và chạy với những sải chân ngắn và thoải mái.
Các chuyên gia trong lĩnh vực cơ chế sinh học chuyên về dáng chạy đã thực hiện hàng nghìn cuộc thí nghiệm để tra cứu tất cả các góc độ, đường cong lực và tốc độ. Họ đã nghiên cứu từ các vận động viên đáp gót chân (phần lớn chúng ta nằm trong nhóm này), vận động viên đáp mũi và mọi thứ ở giữa. Tuy nhiên, đến nay họ vẫn không thể cho chúng ta biết cách tốt nhất để chạy.
Điều dễ dàng để thu thập một lô bằng chứng là bằng cách nhìn tận mắt. Hãy thử đến quan sát ở bất cứ giải đua lớn nào, bạn có thể thấy hàng chục nghìn runners chạy cùng một lúc. Họ có điểm gì chung không? Một con số không to tướng. Họ đến từ hai giới tính và mọi lứa tuổi cũng như kích cỡ cơ thể.
Một số trông giống như các vị thần Olympic khi họ chạy. Hầu hết thì không. Họ lê lếch với đôi chân, đôi tay và đôi vai xoắn lại một cách kỳ quặc. Tuy nhiên, họ vẫn trườn xuống đường, leo lên những ngọn đồi, và băng qua vạch đích. Họ hoàn thành sứ mệnh. Nom không khác nào một phép lạ của sự chuyển động hàng loạt.
Và đúng là vậy. Tôi có một người bạn thân, anh ta luôn cho tôi cái cảm giác anh đang chạy trong khi say rượu. Cơ thể anh run rẩy và lảo đảo. Lần đầu tiên gặp anh, tôi nghĩ: Dave bị cái quái gì vậy? Rồi anh ta xuất phát nhanh như gió, cho tôi hít khói.
Hóa ra Dave bị một cơn đột quỵ lớn, gần như chết người ở giữa một cuộc thi ba môn phối hợp cách đây một thập kỷ. Mặc dù không thể hồi phục hoàn toàn, gần đây anh đã hoàn thành cuộc đua Boston Marathon dưới 4:30.
Những vận động viên khác có hai chân cao thấp khá lớn, có người phải thay đầu gối hoặc mang chân giả. Một số chỉ có một cánh tay. Không ai có thể di chuyển duyên dáng như một vũ công ballet. Các bạn luyện tập chung với tôi vẫn nói rằng tôi có một sự sải chân cứng ngắc, thiếu thăng bằng. Tôi chưa bao giờ để những nhận xét này làm mình bận tâm.
Runners có đủ các hình dạng và kích cỡ, và tất cả họ đều tìm ra cách để hoàn thành cuộc đua. Nghiên cứu sinh lý đã chỉ ra rằng tất cả chúng ta được trang bị một máy điện toán; cơ thể chúng ta học cách hiệu quả nhất để chạy, và điều đó trở thành chuẩn mực cho mỗi người trong chúng ta. Nếu bàn về nguyên tắc thì chỉ có vài điểm chính.
1. Chạy thẳng và vươn cao người: đừng gập người, và đừng đổ người về phía trước quá mức. Lý tưởng nhất là đầu của bạn nên thẳng hàng với vai, vai của bạn với hông và hông của bạn với bàn chân. Một số người tin rằng đổ người một góc nhỏ về phía trước sẽ mang lại lợi điểm. OK, vậy cũng được. Nhưng hãy giữ một góc nhỏ và đừng nên đổ người từ hông. Nghiêng theo đường thẳng từ mắt cá chân lên trên.
Đổ người nhiều quá, hoặc nghiêng từ hông, sẽ phản tác dụng. Bạn có thể nghe được từ một số chuyên gia tự xưng rằng đổ người một góc lớn về phía trước sẽ để “trọng lực làm công việc cho bạn.” Sai! Đừng nghe xúi dại.
2. Chạy với một bước sải thoải mái ngắn: Điều này quan trọng. Lỗi lầm về dáng chạy lớn nhất mà người mới bắt đầu có thể vấp phải là rướn bước chân quá dài. Đương nhiên nghe có vẻ hợp lý rằng bước dài sẽ giúp bạn chạy xa hơn và nhanh hơn. Nhưng không đâu bạn ạ. Ngược lại là khác; điều đó sẽ làm cho bạn chạy kém hiệu quả hơn và có thể dẫn đến chấn thương.
Lưu ý tôi cố ý nói câu “thoải mái ngắn”. Điều này khác với “ngắn một cách buồn cười”. Bạn không muốn chạy với sải chân vô cùng ngắn đến độ như tên hề đang chạy. Bạn muốn có một bước sải cảm thấy tự nhiên, được kiểm soát và không bị ép buộc, giống như một dòng chảy nhẹ nhàng.
3. Xoay, xoay, xoay: Một bước sải ngắn thoải mái cũng sẽ giúp bạn xoay guồng chân nhanh hơn, có nghĩa là tần số sải chân cao hơn. Nghiên cứu Olympic từ lâu đã phát hiện ra rằng các huy chương vàng chạy với sải chân khoảng 180 bước mỗi phút. Bạn sẽ làm tương tự nếu bạn cũng chạy dưới 5 phút mỗi dặm (dưới 3:06/km) như họ.
Nhưng bạn không thể chạy như họ, vì vậy tần số sải chân tốt nhất của bạn có thể sẽ rơi trong khoảng 160 đến 170 bước mỗi phút. Nếu bạn rơi dưới 160, bạn đang đánh sải chân quá dài. Rút ngắn sải chân lại và tập trung vào việc di chuyển bàn chân nhanh chóng hơn. Điều này cũng ngăn chặn việc tưng người quá mức, một thói quen chạy bộ đưa đến việc lãng phí năng lượng.
(trích từ cuốn RUN FOREVER của Amby Burfoot)
- Về tác giả
- Bài mới nhất
Nhà khoa học không gian. Vận động viên chạy bộ ưu tú trong nhóm tuối 55-59. Pacer cự ly 100 miles được NASA gửi đến.
Thành tích chạy bộ (tính từ năm 2016): 5km 00:22:10, 10km 00:48:01 ,10 miles 1:19:33, Half Marathon 1:38:05 Marathon 3:25:18, 50K 6:12:49
